Ethiek en export

Bert Ernste

Economisch Dagblad - Opinie - 30 juni 1986

Wat te doen met de verplichting in sommige buitenlanden om een agent in dienst te nemen alvorens in dat land zaken gedaan kunnen worden, als die agent slechts een neefje van een minister is die niets doet? Wat te doen met de uitstapjes naar de Wallen in Amsterdam die sommige buitenlandse zakenlieden verwachten alvorens ze tot zaken komen?

Zodra een bedrijf gaat exporteren krijgt het te maken met bovengenoemde en vele andere problemen voortvloeiende uit andere zeden en gewoonten. De Nederlandse zakenman wordt bij het zaken doen met het buitenland geconfronteerd met zaken die in de Nederlandse situatie met zijn Calvinistische normen onaanvaardbaar worden geacht.

Hoe moet een Nederlands bedrijf daar mee om gaan? Moet een Nederlandse ondernemer gewoon Nederlandse maatstaven aanleggen en niet meedoen met die praktijken? Dat kost ons onmiddellijk een groot deel van onze export. Moet de ondernemer dan maar gewoon meedoen met de vaak corrupte praktijken in al die buitenlanden? Dat wordt onaanvaardbaar geacht.

Nederland is evenwel een land van zwart-witkijkers. Bij diverse vraagstukken splitsen de Nederlanders zich vrijwel onmiddellijk in twee kampen: voorstanders en tegenstanders. Gevolg: de discussie ontaardt snel in een welles-nietes waar in de praktijk niemand mee uit de voeten kan.

Het zou in het geval van de gedragsregels bij het zakendoen in het buitenland goed zijn om eens te gaan discussiëren op basis van de volgende twee uitgangspunten. Ten eerste: het is onmogelijk om met een strakke toepassing van in Nederland geldende regels in het buitenland zaken te doen. Ten tweede: het eerste uitgangspunt mag er niet toe leiden dat dan maar alle normen overboord worden gezet. In de dan volgende discussie zou het mogelijk moeten zijn om grenzen te trekken die zaken doen in het buitenland mogelijk maken, zonder te vervallen in allerlei volstrekt onaanvaardbare praktijken.

De zwart-witdiscussie zoals die tot nu gevoerd is leidde ertoe dat er maar het zwijgen over wordt gedaan hoe men zich in het buitenland moet opstellen. Dat blijkt lang niet altijd gemakkelijk voor de fatsoenlijke ondernemer.

Meer columns | Meer economie | Index artikelen | Contact