British flag  Bandeira brasileira
Plaatje familiewapen De Munnick

Plaatje vlag West Papua

Herinneringen aan Nieuw-Guinea

Bert Ernste

Augustus 2010

Foto KPM-ship Kaloekoe Wat gaat de tijd snel! Zo ben je een tienjarige knaap, die met zijn ouders naar het toenmalige Nederlands Nieuw-Guinea vertrekt, en dan is het al weer bijna vijftig jaar later – een leven verder, de herinneringen aan Manokwari en Hollandia vervagend.

Maar toch, hoe kort mijn tijd in Nieuw-Guinea ook was – we gingen voor drie jaar, het werd iets van tien, elf maanden, vanwege het verloren koloniale oorlogje – hij heeft veel indruk gemaakt.

Papoea’s uit het Arfakgebergte kwamen om het gras te maaien rond het huis in Manokwari. Als blank jongetje keek je je ogen uit. De veiligheidsspeld in het oor van Adam, de leider, fascineerde.

Zwemmen en snorkelen bij het strand van Pasir Poetih was geweldig. Op weg daarheen kwamen we langs enkele kampongs, die uitliepen en om rotih (brood) vroegen. Ervaringen, die je als tienjarig Hollands jongetje nog niet kunt plaatsen, maar die je wel bij blijven. Zo herinner ik mij ook de Chinese winkel in Manokwari met al die aparte spulletjes en geuren. Ik kocht er een soort multomap met Nieuw-Guinea op de omslag. De papoea-assistent van de lagere school (Klim en Daal) maakte een pijl en boog voor me.

Onvergetelijk was ook de bootreis met de Kaloekoe van de KPM (Koninklijke Paketvaart Maatschappij) van Manokwari via Biak en Japen naar Hollandia. Onderweg deden we ook nog een eilandje aan om een planter te bevoorraden. We mochten met de sloepen aan land en even zwemmen, terwijl de goederen voor de plantage werden uitgeladen.

In Hollandia begon ik iets te begrijpen van de politieke spanningen rond Nieuw-Guinea, dat door Indonesië werd opgeëist. Mijn schoolmaatjes en ik hadden een duidelijke mening: Nederland had het beste voor met de papoea’s. Ach, we praatten natuurlijk onze ouders en de heersende ideologie na.

Wat lijkt het nu lang geleden, wat is de tijd snel gegaan. Het feit dat de westelijke helft van Nieuw-Guinea tot 1962 Nederlands was, is bij de meeste Nederlanders niet meer bekend, vrees ik. Nederland is dat gebied, waar we het zo goed mee voor hadden (zeiden we), wel erg snel vergeten. Dat geldt natuurlijk niet voor de mensen die er woonden, werkten en leefden, maar wel voor vrijwel de hele rest van de Nederland. En voor de Nederlandse politiek. Economische belangen in Indonesië wegen zwaarder dan de mensenrechten in onze voormalige kolonie.

Meer West Papua | Meer koloniale geschiedenis | Contact