Braziliaanse cinema:
Cinema, Aspirinas e Urubus | Film, Aspirines en Gieren
Bert Ernste
Maart 2007
Een heel bijzondere film is Cinema, Aspirinas e Urubus (Film, Aspirines en Gieren) (2005) van regisseur Marcelo Gomes. De film geeft een fascinerend beeld van het Noordoosten van Brazilië in de jaren '30 van vorige eeuw en is tegelijkertijd een zoektocht naar de zin van het leven van twee mannen, een Braziliaan en een Duitser.
In het troosteloze landschap van dat Noordoosten van Brazilië ziet Ranulfo na een heftige regenbui een vrachtauto aankomen. In die tijd daar geen alledaagse gebeurtenis. Uit de auto stapt een Duitser, Hans. Hans verkoopt de grote uitvinding van dat moment, aspirine. Zijn vrachtauto staat er vol mee. Om de aspirine aan de man te brengen gebruikt hij een andere grote uitvinding uit die tijd, de film. Hij laat reclamefilms zien, die de aspirine aanprijzen. Voor de bewoners van die streek is het zien van film op zich al een mirakel. "Film om te dromen en aspirine tegen de pijn."
Wat volgt is een soort road movie. De beide mannen trekken samen verder op. Ranulfo hoopt met Hans in het verstedelijkte zuiden van Brazilië te geraken, waar hij werk hoopt te vinden. Hans probeert juist in het verlaten Noordoosten te ontsnappen aan de ellende die Nazi-Duitsland in Europa en ver daarbuiten teweeg brengt. Maar hij draagt zijn verleden met zich mee.
De film laat zien hoe de industrialisatie het leven in het noordoosten van Brazilië verandert. Aspirine in plaats van kruidenthee om ziekte te bestrijden. Film voor mensen, die geen elektriciteit hebben. Meedogenloos laat de film ook het verschil zien tussen de harde realiteit en het romantische beeld van Brazilië dat Hans heeft opgedaan uit zijn boeken.
Onderweg krijgen de twee reizigers te maken met grootgrondbezitters, bandieten en het blinde verzet tegen vernieuwing van gelovigen. Voortdurend vergezellen gieren de twee op hun tocht door het intimiderende landschap. Nieuws over de verre oorlog in Europa verandert uiteindelijk het lot van beide mannen.
Bovenstaande samenvatting doet eigenlijk geen recht aan deze film, want het is vooral de sfeer en de achterliggende filosofie, die menig filmkijker zal meeslepen. De film geeft een beeld van Noordoost-Brazilië, maar gaat ook over ook de universele zoektocht naar een doel in het leven en het gegeven dat het lot soms anders beschikt dan je misschien zou willen. Die achterliggende gedachte is trouwens heel impliciet. Ik vond hem fascinerend.
Index Braziliaanse cinema | Meer Brazilië | Contact