Braziliaanse cinema:
Quase dois irmãos | Bijna twee broers

Bert Ernste

April 2007

De film Quase dois irmãos (2005) van regisseur Lúcia Murat is zeer de moeite waard. De film legt een verband tussen de militaire dictatuur en het hedendaagse geweld van de drugsbendes.

In de jaren ’70 van de vorige eeuw, toen Brazilië onder militaire dictatuur leefde, werden politieke gevangenen opgesloten in de gevangenis van Ilha Grande voor de kust van Rio de Janeiro. Bankovervallers en dergelijke kwamen in diezelfde gevangenis in dezelfde vleugel terecht. Volgens de film heeft de ontmoeting van deze twee werelden sterk bijgedragen tot de vorming van drugbendes als het Comando Vermelho, dat nu een grote rol speelt in de drugshandel in Rio de Janeiro.

De film volgt Miguel, een jonge intellectueel uit de middenklasse, die als politieke gevangene op Ilha Grande terecht komt en nu parlementslid is, en Jorge, de zoon van een sambamuzikant, die na een aantal kleine overvallen in dezelfde gevangenis zit en later een van de leiders van het Comando Vermelho wordt. Hun contact duurt tot in het heden, wanneer de parlementariër met de leider van de drugsbende wil onderhandelen over een sociaal project in een arme wijk.

In dat heden begint er al weer een nieuwe cyclus. Miguel heeft een puberdochter, die gefascineerd is door de krottenwijk en een relatie aangaat met een jonge drugshandelaar. Wie dat ongeloofwaardig vindt, moet weten dat het in Brazilië regelmatig voorkomt dat opgroeiende meisjes gefascineerd raken door het leven in de Braziliaanse krottenwijken.

Regiseur Lúcia Murat was zelf politieke gevangene en kent in haar omgeving enkele van die meisjes, die naar de krottenwijken trekken. De beklemming van de militaire dictatuur, ook voor de familie van de gevangenen, is voelbaar in de film, net als de last die de gevangenen in hun latere leven nog meedragen.

Of het huidige geweld van en tussen drugsbendes in Brazilië inderdaad voortkomt uit de ontmoeting van misdadigers en politieke gevangenen ten tijde van de militaire dictatuur, zou ik niet durven zeggen. De kans is groot dat de drugsbendes op eigen kracht ook ‘professioneler’ geworden zouden zijn. Dat doet aan de film trouwens niets af. Quase dois irmãos is wel een beetje een puzzel, want het verhaal wordt niet chronologisch verteld. Maar dat maakt de film ook heel fascinerend. Het is boeiend om te zien hoe het verleden verweven is met het heden. Let ook op de muziek. Een aanrader!

Index Braziliaanse cinema | Meer Brazilië | Contact