Vervreemdende kunst in Inhotim, Brazilië
Bert Ernste
maart 2012
In de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais ligt een prachtig park met een groot
aantal bijzondere kunstwerken:
Inhotim, nabij het plaatsje Brumadinho.
Inhotim is het geesteskind van Bernardo Paz, een ietwat zonderlinge, voormalige
mijnmagnaat, die in de mijnbouw zijn fortuin maakte. Minas Gerais (Algemene Mijnen)
werd al in de zeventiende eeuw een mijnbouwgebied, waar de Portugezen veel goud
en zilver weghaalden en prachtige barokke stadjes bouwden, als
Ouro Preto (Zwart Goud),
Tiradentes (Tandentrekker, naar een bekende opstandelingenleider),
São João del-Rei en andere.
In dat gebied met deels afgegraven hellingen ligt het Park Inhotim, 145 hectare
groot met een 500 kunstwerken, vele speciaal voor deze plek gemaakt. Op maar
weinig plekken krijgen kunstwerken zo veel ruimte. Het is aan te bevelen om
Inhotim te bezoeken op een rustige dag. Dan krijg je pas echt het gevoel van de
rust en de wijdsheid van dit prachtige park. Er staan prachtige bomen en planten.
Er zouden maar liefst 1400 soorten palmbomen in het park staan. Ik heb ze niet
nageteld.
De kunst is modern en waarschijnlijk niet naar ieders smaak. Zo is er een
grote koepel, met daarin een grote landbouwmachine, voorzien van enige artistieke
toevoegingen, die een witte ‘boom’ uit de grond trekt. Een werk van de
Amerikaanse kunstenaar Matthew Barney. Het is wel apart, maar ik heb er weinig mee.
Spectaculair is wel de speciale verrekijker van de Deen
Olafur Eliasson, die
het landschap vervormt en vele malen weerspiegelt, als in een kaleidoscoop.
Bijzonder is het
Sonic
Pavillion van Doug Aitken, waar het geluid van de aarde via gevoelige
microfoons op ongeveer 200 meter diepte hoorbaar wordt gemaakt. Lage ritmische
tonen, te horen in een paviljoen met wijds uitzicht.
Toch kijg ik persoonlijk een wat vreemd gevoel bij dergelijke kunst in de
heuvels van Minas Gerais. Zoals bij de indringende foto’s uit de hoerenbuurt
van Salavador de Bahía. De fraaie, maar ook wrede beelden van de prostitutie
in de arme wijken daar, schuurt heftig tegen de schoonheid van de natuur in het
park.
Het komt op mij vaak wat kunstmatig, geforceerd over om dergelijke werken
in de natuur te plaatsen. Velen zullen me nu willen zeggen dat kunst juist de
bedoeling heeft om je van je stuk te brengen en iets met je te doen. Sommigen
zullen zelfs stellen dat kunst vervreemdend móet zijn. Wel, misschien is
dat zo. Toch hoeven veel van de kunstwerken in Inhotim van mij niet zo op die
plek.
Dat neemt niet weg dat een bezoek aan Inhotim zeer de moeite waard is. Je kunt er heerlijk dwalen door het werkelijk schitterende park en je laten verrassen door de meer dan 500 kunstwerken. Of die verrassing altijd aangenaam is, of niet, laat ik graag aan ieders persoonlijke smaak en ‘kunst kennen’ over.
Officiële site van Inhotim (Engels)
Meer Brazilië | Index artikelen | Contact