~ Losse notities wereld ~
* Bewijzen Irakoorlog om olie schokken toch nog
2011/04 - Wie enigszins de berichtgeving volgt, wist het al, maar als dan de bewijzen komen, schokt het opnieuw: de Irakoorlog was om olie en niet vanwege de vermeende dreiging, die dictator Saddam Hussein voor het Westen was. Het was bekend dat de ‘bewijzen’ voor massavernietigingswapens van Irak gemanipuleerd waren. Bekend was ook dat de bewering dat Saddam Hussein iets met al-Qaïda of de aanslagen op het World Trade Centre in New York te maken had, door de regering Bush gelogen was.
We konden dus op onze vingers natellen dat het om de olie ging en daar is nu ook bewijs van. (Bericht NRC | Bericht The Independent) De Britse regering probeerde maanden vóór de invasie van Irak (2003) de oliebelangen veilig te stellen voor de Britse oliemaatschappijen.
Ondanks alles wat we wisten, is het toch weer schokkend te constateren dat de zogenaamd beschaafde wereld, die wij denken te zijn, ten oorlog trok en dood en verderf zaaide uit economisch eigenbelang. Met steun van Nederland. Onze steun.
* Zijn al die veiligheidscontroles normaal?
2011/04 - We zijn er helemaal aan gewend, aan al die veiligheidscontroles bij grote evenementen en vooral in de luchtvaart. Wie overstapt op een ander vliegtuig, gaat op een reis door diverse van die controles. Laptop uit de tas, riem en horloge af, soms je schoenen uit. Vervelend gedoe. Laten we eerlijk zijn, het is natuurlijk goed dat er controle is, gezien de terroristische aanslagen van de laatste jaren.
Jammer is alleen dat we vergeten dat veiligheidscontroles niet normaal zouden moeten zijn. De veiligheidsbeambten zouden daaruit af moeten leiden dat ze, gezien de overlast die ze (moeten) veroorzaken, minder stuurs en onaangenaam hun werk moeten doen. Overigens is dat niet hun fout, maar een fout van hun management, dat vooral uit is op snel geld verdienen met goedkoop personeel dat vaak maar weinig opleiding krijgt. In de Verenigde Staten is ophef ontstaan over het van top tot teen fouilleren van een zesjarig meisje.
Laten we weer beseffen dat we in beginsel vrij moeten kunnen reizen zonder gedoe. Inbreuk daarop is om divers redenen nodig, maar laten we het als een inbreuk en overlast blijven zien. En maak die inbreuk niet erger door die te laten verrichten door overwegend norse veiligheidsbeambten.
* Doorgeschoten dominees en fundamentalistische moslims
2011/04 - Een doorgeschoten dominee in de Verenigde Staten heeft ten overstaan van zijn volgelingen - wel dertig! - een koran verbrand. Dat leidde in Afghanistan tot een heftige reactie aangevuurd door doorgeschoten imams. Daarbij vielen doden.
De fundamentalistische moslims, die menen dat ze onschuldige mensen mogen doden, als een doorgeschoten dominee een koran verband in de VS, sporen natuurlijk niet. Ze voelen zich aangevallen in hun geloof en dat is voor hen een vrijbrief voor geweld tegen mensen, die er helemaal niets mee te maken hebben.
Religie, geloof, heeft een enorm groot nadeel: gelovigen menen dat hun geloof het enige ware is. Gelovigen menen over een absolute, hogere waarheid te beschikken, die niet ter discussie staat - het is nu eenmaal geloof.
Wie streng in de leer is, meent op grond van die vermeende hogere waarheid dat mensen die niet hetzelfde geloven hartstikke fout zijn en kijken op hen neer. Wie héél erg streng in de leer is, fundamentalistisch, meent dat de ongelovigen (in hun definitie) slecht - of nog erger zijn.
Er zijn fundamentalisten, zoals die in Afghanistan, die menen dat hun geloof een vrijbrief is tot het doden van onschuldige burgers. In de VS menen sommige christelijke fundamentalisten dat ze abortusartsen mogen vermoorden. In Noord-Ierland meenden fundamentalistische katholieken en protestanten dat ze de andere groep mochten uitmoorden, kinderen incluis.
De dominee in de VS, die de koran verbrandde, gebruikte zijn vrijheid van meningsuiting. In beginsel mag hij. Dat hij meende dat te moeten doen op een provocerende manier, waarvan hij wist dat deze tot doden zou kunnen leiden, is onverantwoordelijk. Protest mag provoceren, maar niet ten koste van alles.
Vele malen ernstiger is natuurlijk dat geloof in het eigen religieuze gelijk kan leiden tot de overtuiging dat je onschuldige mensen van een ander geloof mag uitmoorden.
* EU: hogere radioactiviteit import uit Japan mag
2011/03 - De Europese Unie heeft stilletjes besloten dat etenswaren uit Japan vanaf nu radioactiever mogen zijn dan voorheen. Dat bericht onder meer het Umweltinstituut München.
De Europese Unie past daarbij een regel toe, die na de kernramp bij Tsjernobyl in het leven is geroepen: om voldoende voedsel te garanderen in het geval van een nucleaire ramp, gelden dan andere, minder strenge regels.
De Europese Unie verklaart dit nu van toepassing op de levensmiddelen uit Japan zonder dat er sprake is van een probleem in de voedselvoorziening. Ofwel: we worden aan meer straling blootgesteld dan in de gangbare norm, zonder enige dwingende reden.
Waarschijnlijk is dat vooralsnog geen reden voor grote paniek, maar het mechanisme dat hier werkzaam is, is uiterst kwalijk: in plaats van onze gezondheid voorop te stellen (de gezondheidsnorm simpelweg te handhaven), licht de EU de hand met de regels. Waarschijnlijk vanwege economische belangen. Het is maar dat u de prioriteiten kent.
(Dank aan Cappuccino schrijft voor de attendering.)
* Korte golf (Nostalgie: oude techniek 3)
2011/03 - We kunnen nu voortdurend verbonden zijn met wie we willen, tenminste als je genoeg geld hebt. Dat was wel eens anders. Toen ik in mijn studententijd naar India ging, bestond de mobiele telefoon nog niet, net zo min als internet. Naar huis bellen was onbetaalbaar en veel gedoe. Je moest op het postkantoor wachten tot de verbinding tot stand kwam. Dat kon lang duren. Het contact met het thuisfront bestond dus uit brieven. Het antwoord kwam poste restante (vrij vertaald ‘wachtende post’) naar een postkantoor naar keuze, waar je het kon afhalen.
Je was blij als je ergens een internationale krant kon kopen. Voor het nieuws uit de wereld en het thuisland was er ook de korte golf. Radio-uitzendingen via de korte golf gaan de hele wereld rond, dus met een korte-golfontvanger kon je het nieuws uit Nederland (Wereldomroep) en de wereld (BBC World Service) overal volgen.
Indertijd kocht ik de beste korte-golfontvanger, die er toen was, de Sony ICF 7600. De eerste werd gestolen tijdens een vlucht van Kenya naar Lesotho. Wat was ik boos!
Magisch dat je ergens in de rimboe aan de andere kant van de wereld een antenne de lucht in kon steken en iemand in Hilversum of Londen kon horen. In deze tijd van mobiele telefoons, internetcafé’s op elke hoek van elk ‘derde-wereldland’ is die magie natuurlijk verdwenen. Er zijn nog wel uitzendingen op de korte golf.
Goa - India | Overal online niet altijd gemakkelijk
* Elektrische auto niet duurzaam & slavernij bestaat nog
2011/03 - De elektrische auto is helemaal niet duurzaam, zo heeft de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) onderzocht. Daarvoor zijn diverse redenen, waaronder de milieubelasting van de productie van lithium en de onmenselijke omstandigheden in de Chinese fabrieken, die de batterijen maken.
Ik wist het niet, maar ben in het geheel niet verrast. We hoorden al van het uitbuitende jaagkapitalisme dat in het bedrijf Foxconn (Apple iPads en iPhones) zorgde voor een onthutsende reeks zelfmoorden. We weten van de hongerlonen, die seizoensarbeiders over de hele wereld ontvangen, onder meer om in Brazilië het suikerriet voor ethanol te kappen in de smerige rook van de branden, die het oogsten moeten vergemakkelijken.
De slavernij is formeel juridisch misschien afgeschaft, maar bestaat effectief nog steeds in bijna alle delen van de wereld. Wereldwijd zijn er naar schatting 27 miljoen slaven, die gemiddeld US$ 90 kosten. Tussen een zesde en de helft van die 27 miljoen zijn kinderen. In 2004 werkten 218 miljoen kinderen in de wereld. (Bron)
Er zal vast wel wat aan te merken zijn op die getallen. Wereldwijd gegevens verzamelen over een illegale sector is natuurlijk niet eenvoudig. Een ding is zeker, het probleem is immens en we hebben er allemaal mee te maken. Dat willen we liever niet weten. Ook, maar niet alleen uit onmacht, want hoe kun je weten dat een product niet onder onmenselijke omstandigheden of ten koste van het milieu is gemaakt? Heel goedkope producten zijn per definitie verdacht, maar zoals de voorbeelden van sjieke producten als de iPhone, iPad en elektrische auto laten zien, een duurder product is geen garantie dat het menselijk en milieutechnisch duurzaam is.
* Schrijfmachine (Nostalgie: oude techniek 2)
2011/03 - Vroeger schreven journalisten en andere professionele schrijvers op schrijfmachines. Fysieke kracht bracht een metalen arm met de betreffende letter erop naar het papier. Dank zij een in inkt gedrenkt lint dat de arm onderweg tegenkwam kreeg je een afdruk van de letter op het papier. Het typische geratel van die dingen is ons in het geheugen gegrift.
Enige kracht was dus nodig. Ik sloeg de toetsen typend met twee vingers vaak wat te hard aan, zodat bij een langer artikel mijn vingers pijn deden en een nagel op mijn wijsvinger iets los raakte.
Tikfouten moest je corrigeren met Typp-Ex, een papiertje met wit spul, dat je tussen aanslag en papier hield en dat de foute letter onzichtbaar maakte. Er was ook Typp-Ex met een kwastje: een soort witte verf die je over de fout smeerde, waarna je de juiste letter aansloeg.
Om zelf een exemplaar te houden moest je met doorslagen werken: carbonpapier tussen de vellen zorgde ervoor dat je aanslagen ook op het onderliggende papier kwamen. Soms legde je het carbonpapier verkeerd om en had je per abuis een kopie in spiegelbeeld op de achterzijde. Ik moest wel eens een alinea invoegen, wat inhield dat ik het artikel doorknipte en de extra alinea er tussen plakte. Als je het papier op formaat wilde houden, moest je dan een alinea doorplakken naar elke volgende pagina.
Ik ben wat blij met de tekstverwerker op de computer. Het geratel van de typemachine zal ik evenwel nooit vergeten.
* Kernenergie en emotie
2011/03 - Nu in Japan verschillende kerncentrales voor een forse uitstoot aan radioactieve straling dreigen te zorgen als gevolg van de aardbeving en tsunami, laait de discussie over de veiligheid van kernenergie weer op. Het is natuurlijk niet goed om die afweging te maken in de emotie van het moment. Net zo min als het goed is om de discussie te voeren aan de hand van de kernenergielobby.
Hoe maak je de afweging dan wel? Kernenergie is een complex wetenschappelijk onderwerp, waardoor je afhankelijk bent van deskundigen. De deskundigen van de anti-kernenergielobby (milieuorganisaties) klinken voor leken minstens zo overtuigend als de deskundige voorstanders van kernenergie.
Mijn grootste twijfel komt voort uit het feit dat we nu al tientallen jaren branden en andere ongelukken in chemische bedrijven beleven, waarbij de deskundigen van de overheid steevast zeggen “gevaarlijke stoffen vrijgekomen, maar geen gevaar voor de volksgezondheid”.
Ik ben geen deskundige, maar kan niet geloven dat zo veel chemische ongelukken nooit een gevaar voor de volksgezondheid hebben opgeleverd. Statistisch onmogelijk, dunkt mij. Hetgeen mijn geloof in deskundigen fors doet afnemen. Waar moet ik me dan op baseren ten aanzien van kernenergie?
* Spreken met buitenlands accent
2011/02 - Wie zich in het buitenland in een vreemde taal verstaanbaar probeert te maken, wordt bijna altijd herkend als buitenlander. De moedertaal beïnvloedt meestal de uitspraak van een taal die je later leert. In het geval van een meertalige opvoeding ligt dat natuurlijk anders.
Wie een vreemde taal heel goed spreekt, zou eigenlijk graag van dat buitenlandse accent af willen. Dat is het hoogste haalbare bij het leren van een taal. Ongemerkt opgaan onder de lokale bevolking. Als buitenlander herkend worden kan leiden tot discriminatie, maar heeft soms ook praktische nadelen, bijvoorbeeld dat de prijs van een offerte stijgt als ze door hebben dat je uit het rijke Europa komt. Het leidt ook vaak tot vragen waar je vandaan komt en wat je van het land vindt. Niet altijd een stimulerend onderwerp.
Op andere momenten is zo’n buitenlands accent juist heel prettig. Wie iets verkeerds zegt met accent, is bij voorbaat vergeven. Niet alleen als je een taalfout maakt, maar ook als je bijvoorbeeld zondigt tegen de beleefdheidsregels. De ander is dan niet zo snel beledigd, want door het accent wijt hij de misstap al snel aan het buitenlander zijn.
Elk nadeel heeft zijn voordeel.
* Een indiaan als derde koning
2011/01 - Driekoningen, 6 januari. In de bijbel staat evenwel helemaal niet dat er drie koningen naar de geboorte van Jezus trokken. Het was een ongespecificeerd aantal ‘magiërs’, een begrip uit het oosten. De term ‘koningen’ werd later geïntroduceerd, omdat West-Europanen geen beeld hadden bij ‘magiërs’. Het aantal is afgeleid uit de drie geschenken: goud, wierook en mirre.
Vaak wordt een van de drie koningen afgebeeld als een zwarte (waarom is neger zo’n beladen woord?) of moor, al staat ook daar niets over in de bijbel. Na de ontdekking van Amerika (1492) werd deze soms vervangen door een Indiaan.
Op bijgaand schilderij, toegeschreven aan Vasco Fernandes (Grão Vasco) of Jorge Afonso, zien we geen zwarte Balthasar, maar een Braziliaanse indiaan, meer precies een tupinambá. Het zou geschilderd zijn tussen 1501 en 1506. Uiteraard is de indiaan voor de gelegenheid gekleed. Brazilië was in 1500 ontdekt door Pedro Álvares Cabral, hoewel er discussie is of de Portugezen het gebied eerder ontdekten en dat stil hielden.
Het schilderij hangt in het museum Grão Vasco in Viseu, Portugal.