Vakantie - wonderlijk fenomeen

Bert Ernste

Blik op Portugal, juni 2008

Hebt u al voorpret voor de vakantie? Of zit u in de stress? Stress, omdat u het maar niet eens kunt worden met uw familie waar u heen wilt? Willen de kinderen naar Wonderwaterland of zo, terwijl u wilt uitrusten op het strand, of mooie kerken wilt bezoeken? Of zit u in de stress, omdat alles wat u en de uwen mee willen nemen niet in de koffer of de auto past? Wat slepen we tegenwoordig veel mee, nietwaar?

Waarom gaan mensen op vakantie? De gemiddelde lezer van dit stuk heeft een aardig huis voorzien van alle gemakken. Waarom wilt u dan weg? Waarom geeft u al dat comfort op door in vreemde hotels in dat gammele bed te gaan slapen, dat heftig kraakt als u wilt vrijen? Of erger, door te gaan kamperen? Brazilianen bijvoorbeeld snappen niet dat de Nederlanders, die geld genoeg hebben voor een hotel, hun mooie huis en haard verlaten om tijdens de vakantie in een tentje te kruipen, op een dun matrasje te slapen en te koken op een campinggasstelletje, terwijl er thuis een mooi huis met heerlijke bedden en een fraai fornuis beschikbaar is. Om dat te kunnen doen staan we elk jaar ook nog eens massaal in de hete zon in de file om naar het Zuiden te trekken. Dat is toch afzien? Waarom?

In de Volkskrant las ik ooit over de alarmcentrale van de ANWB (uit geheugen opgetekend): ‘Met de alarmcentrale, wat kan ik voor u doen?’ ‘Mijn man is onwel geworden op vakantie, ik heb een dokter nodig.’ ‘Waar bent u?’ ‘In Spanje’.’ ‘Waar in Spanje?’ ‘Isla Margarita.’ ‘Maar mevrouw, dat is een eiland voor de kust van Venezuela.’ ‘Ja, we dachten al, wat duurt de vlucht lang.’

Wat zoeken mensen op hun vakantiebestemming? Aangekomen op de plaats van bestemming vindt de touroperator zelf blijkbaar ook dat de plek,waar hij u heen heeft gebracht niet goed genoeg is, want hij wil u onmiddellijk met allerhande excursies ergens anders heen brengen. Onderweg ziet u de toeristenbus die het omgekeerde uitstapje maakt.

Hulpmiddelen
Ook in andere zin heeft de mens naar het zich laat aanzien veel hulpmiddelen nodig om vakantie leuk te vinden. Wandelen in een prachtig natuurgebied is niet genoeg. Hoe zo ‘overweldigende natuur’? We willen er doorheen scheuren op een mountain bike, op een buggy door de duinen racen, of langs watervallen naar beneden storten in een raft.

Aan het strand hebben we niet meer genoeg aan een schepje en een emmertje en een bal of zo, maar moeten we met vliegers achter een speedboat omhoog getrokken worden, jetskiën of met andere toeristen op een plastic banaan door de golven jakkeren. Dit moet leuk zijn.

Capsule
Zelfs zij die op reis gaan naar verre oorden zitten tegenwoordig grotendeels in een soort capsule: met de groep en de gids de rimboe in, waar een lokale stam u verwelkomt, maar wel geheel verzorgd door de touroperator. De echte ontmoeting met de lokale bevolking kan haast niet meer, want vrijwel overal waar je komt is men tegenwoordig geheel voorbereid op ‘de’ toerist. Tot voor kort vooral de Westerse toerist, maar de reizigers uit China en India komen er massaal aan.

Bovendien weet de gemiddelde reiziger tegenwoordig van te voren al erg goed waar hij heen gaat. Hij heeft een mooie reisgids gelezen, internet afgeschuimd en National Geographic Channel bekeken. Hoe anders was dat voor de ontdekkingsreizigers uit de 14e, 15e en 16e eeuw. De pure verrassing van hen, die voor het eerst een olifant zagen, of een gekleurde medemens, of een Chinese pagode! Die verrassing van het totaal onbekende komt nooit meer terug. Het duurde toen meestal maanden of jaren voordat de reiziger weer thuis kwam en daar van zijn ontdekkingen kon vertellen. Nu gaan we bij aankomst, soms nog in het vliegtuig, al bellen dat we aangekomen zijn. Stefan Verwey tekende ooit een cartoon, waarop een man in een hangmat ligt met zijn mobiele telefoon. ‘Het is hier nog zo primitief, ze hebben zelfs geen telefoon!’ Of woorden van die strekking.

Statussymbool?
Waarom gaan we in hemelsnaam op vakantie? Is het omdat het erbij hoort? Durven we na de vakantie op ons werk niet aan kunt komen met ‘ik heb heerlijk in de tuin gezeten en Cervantes’ Don Quichotte van voor naar achteren gelezen’ of met ‘ik ben lekker thuis gebleven, heb op de tuinbank heerlijk met mijn opgroeiende zoon gepraat en prachtige DVD’s gehuurd’? Het lijkt soms of het hoort bij onze status om van interessante bestemmingen te kunnen vertellen. Of dat we voortdurend op pad, op stap en onderweg moeten zijn om niet te hoeven nadenken.

Wat úw motieven ook mogen zijn, ik wens u een fijne vakantie toe.

Meer columns | Meer Nederland | Index artikelen | Contact