British flag  Bandeira brasileira
Plaatje familiewapen De Munnick

Plaatje Portugese vlag

Laurentiustranen: de teloorgang van een Portugees dorp

Bert Ernste

Blik op Portugal, juni 2012

Omslag boek

Laurentiustranen (O rebate) is het tweede boek van de in Nederland wonende Portugese auteur José Rentes de Carvalho. Het eerste was Montedor. Het bekende Waar die andere God woont was zijn eerste boek over Nederland (in vergelijking met Portugal).

Laurentiustranen vertelt het verhaal van een klein Portugees dorp, waar de traditionele samenleving wordt opgeschrikt door de terugkeer van Abel Valladares, die zich in Frankrijk twintig jaar lang heeft afgebeuld “als een Moor” en nu met veel geld (in verhouding tot de dorpsbewoners) terugkeert. Abel gedraagt zich als een rijke potentaat, die wel eventjes het jaarlijkse schuttersfeest zal bestieren, want hij betaalt tenslotte. Zijn Franse vrouw brengt ondertussen met haar losbandigheid menig hart en hoofd op hol. Niemand durft wat te zeggen van de inbreuk op de goede zeden en het dorp is in rep en roer.

Ondertussen vindt er een zelfmoord plaats, een moord, mishandeling, er gaan mensen vreemd en de pater treedt uit de kerk. Desondanks vragen de dorpelingen hem om zijn toog weer aan te trekken, want “u loopt er bij als een vogelverschrikker”.

Kortom er gebeurt heel veel in het dorp. Helaas krijgt de lezer dat verhaal in korte stukjes opgediend, die van de ene naar de andere kant springen. Daarbij worden de personages soms bij de achternaam genoemd, soms bij de voornaam en dan weer aangeduid met hun beroep.

Dat maakt Laurentiustranen een nogal warrig boek. Wellicht is het een goede weerspiegeling van de roerige geschiedenis van het dorp, maar het leest niet lekker. De geschiedenis van het dorp is interessant, de confrontatie met ‘die van buiten’, in dit geval de terugkerende emigrant met zijn buitenlandse vrouw, is boeiend. De lokale zeden en gewoonten komen onder zware druk te staan. Daar komt de lokale kinnesinne en onderlinge haat en nijd nog bij. Zoals de waard, die misbruik maakt van de zwakte van een dorpsgenoot, waardoor die zijn enige bezit, een stukje land, kwijt raakt. De onderlinge jaloezie en wreedheid zijn groot. Een “schrijnend boek dat een ander Portugal beschrijft dat ook bestaat”, zoals de tekst op de omslag van het boek zegt.

Aan het het einde van het boek luidt de oude Rita de noodklok. De dorpsbewoners denken dat het in haar bol is geslagen, want er is geen brand of iets dergelijks. “Iemand moet het horen! Iemand moet het horen!” mompelt Rita steeds maar weer. O rebate (de Portugese titel van het boek) is zowel het luiden van de noodklok als een plotselinge inval of aanval.

Helaas maakte de vorm van het boek met zijn korte, plotselinge stukjes, die niet erg mooi samenhangen, dat het mij moeite kostte om het uit te lezen. Dat was waarschijnlijk ook de reden, dat ik mij totaal niets van het boek herinnerde, terwijl ik het twintig jaar geleden al eens las. Het autobiografisch getinte boek Ernestina van Rentes de Carvalho is veel mooier.

J. Rentes de Carvalho, Laurentiustranen

Meer boeken Portugal | Meer Portugal | Index artikelen | Contact